Chiêm Niệm: Tâm Điểm Của Đặc Sủng Cát Minh

23. Tiến về mục tiêu của chúng ta
“Chiêm niệm là hành trình nội tâm của các tu sĩ Cát Minh, phát sinh từ chính sự khởi xướng hoàn toàn tự do của Thiên Chúa, Đấng chạm đến và biến đổi ta, dẫn đưa ta đến hiệp nhất trong tình yêu với Người, làm cho ta chỗi dậy để ta hân hưởng tình yêu nhưng không cùng sống trong sự hiện diện đầy yêu thương của Người. Đó là một kinh nghiệm biến đổi của tình yêu mãnh liệt khôn cưỡng của Thiên Chúa. Tình yêu này quét sạch đường lối suy nghĩ, tình cảm thương yêu và hành xử giới hạn, bất toàn của con người ta, biến đổi chúng thành những đường lối thánh thiêng” và làm cho ta có khả năng “nếm thử trong cõi lòng, cảm nghiệm trong linh hồn mình năng lực của sự hiện diện thiêng liêng cùng sự ngọt ngào của vinh quang thiên quốc, không chỉ sau khi chết mà cả khi còn ở kiếp phàm trần này.”
Chiều kích chiêm niệm không chỉ là một trong các yếu tố của đặc sủng Cát Minh (cầu nguyện, tình huynh đệ và phục vụ dân Chuá) mà nó chính là thành tố năng động hiệp nhất tất cả các yếu tố khác.
Trong cầu nguyện, chúng ta mở ra với Thiên Chúa, Đấng hành động để dần dần biến đổi chúng ta qua tất cả các sự kiện lớn nhỏ trong đời sống chúng ta. Tiến trình biến đổi này làm cho ta có khả năng đi vào và duy trì những tương quan huynh đệ chân thực; làm cho ta sẵn lòng phục vụ, có khả năng trắc ẩn và đoàn kết, cùng cho ta khả năng mang đến trước tôn nhan Cha những mong ước, lo âu, hy vọng lẫn tiếng kêu than của dân Người.
Tình huynh đệ là nơi kiểm chứng cho tính xác thực của sự biến đổi đang diễn ra trong chúng ta. Chúng ta khám phá ra rằng chúng ta là những người anh em  cùng chung hành trình tiến về với người Cha duy nhất, cùng sẻ chia các ơn huệ của Thánh Thần và nâng đỡ, dìu dắt nhau qua gian lao khổ cực trên đường.
Từ sự phục vụ tự do và vô vị lợi mà chỉ có những người chiêm niệm (the contemplative) mới có thể trao tặng, chúng ta nhận được sự trợ giúp một cách không ngờ trong hành trình tâm linh của mình; điều này giúp chúng ta lớn lên trong thái độ cởi mở đối với tác động của Thần Khí, đồng thời liên lỉ cho phép bản thân mình được sai đi, được đổi mới không ngừng để phục vụ anh chị em.

24. Một hành trình nội tâm

Qua việc biến đổi tiệm tiến và liên tục trong Đức Kitô được Thánh Thần thực hiện bên trong ta, Thiên Chúa lôi kéo ta đến với Người qua một hành trình nội tâm đem chúng ta từ những mảnh mép rải rác của cuộc đời vào sâu trong trung tâm hữu thể của mình, là nơi Người hằng ngự trị và liên kết chúng ta với chính Người.
Điều này đòi hỏi một nỗ lực không ngừng, triệt để và kéo dài suốt đời, để nhờ đó, dưới sự linh hứng của ơn Chúa, chúng ta bắt đầu suy nghĩ, phán đoán và tái lập trật tự đời sống mình, hòa hợp với sự tốt lành và thánh thiện của Thiên Chúa như đã được mạc khải và tuôn tràn nơi Người Con.
Quá trình này không hề thẳng đều, bằng phẳng. Nó liên quan đến những lúc nguy kịch, những khủng hoảng trong việc triển nở và trưởng thành, những giai đoạn trong đó ta phải có những lựa chọn mới – đặc biệt khi ta phải lấy lại sự lựa chọn của mình dành cho Đức Kitô. Tất cả những điều này là một phần trong việc thanh luyện thần trí chúng ta ở cấp độ sâu xa nhất, nhờ đó chúng ta được thuận theo ý muốn của Thiên Chúa.
Tiến trình nội tâm, khi nó đưa đến sự  phát triển chiều kích chiêm niệm, sẽ giúp ta có được thái độ rộng mở đối với sự hiện diện của Thiên Chúa trong cuộc sống, dạy ta nhìn thế giới bằng đôi mắt của Chúa, linh hứng cho ta tìm kiếm, nhận biết, yêu mến và phụng sự Thiên Chúa nơi anh chị em xung quanh.

25. Một hành trình truyền giáo

Linh đạo Cát Minh công nhận rằng cuộc sống theo các lời khuyên Phúc âm là con đường thích hợp nhất hướng đến sự biến đổi toàn vẹn trong Đức Kitô. Người đã chọn lối sống này cho chính mình, và Người đề nghị lối sống ấy với các môn đệ để họ bớt vị kỷ hơn mà rộng mở đối với ân sủng của Thiên Chúa, Đấng thuần phục, uốn nắn họ cho công cuộc xây dựng Nước Trời.
Đức vâng phục, là nhân đức đòi ta phải lắng nghe và thi hành ý Chúa cả trong tư cách cá nhân lẫn cộng đoàn, làm cho ta có khả năng đạt đến sự tự do đích thực.
Nhờ sống nhân đức khó nghèo, chúng ta nhận ra và chấp nhận sự mỏng giòn và hư mọn của mình, không kiếm tìm được bù đắp và ngày càng cởi mở đối với các ơn ban dư dật của Thiên Chúa.
Qua nhân đức khiết tịnh, năng lực yêu thương của ta được giải thoát khỏi tính ích kỷ, quy ngã (self-centered) ngõ hầu, được tình yêu dịu dàng của Thiên Chúa lôi kéo, ta ngày càng trở nên tự do hơn để tiến sâu vào mối tương quan mật thiết, yêu thương đối với Chúa, với anh em trong cộng đoàn, với tất cả đồng loại và thụ tạo.
Vì thế, thực hành các lời khuyên Phúc âm không phải là từ khước mà là một phương tiện nhờ đó chúng ta triển nở trong tình yêu để đạt cho được sự sống sung mãn trong Thiên Chúa.

26. Một hành trình khổ chế

Quá trình biến đổi trong Đức Kitô đòi hỏi chúng ta không ngừng nỗ lực để “hiến dâng cho Thiên Chúa một tâm hồn thánh thiện đã được luyện lọc khỏi mọi vết nhơ tội lỗi. Chúng ta đạt được mục tiêu này khi trở nên hoàn hảo và trong Carith – nghĩa là khi chúng ta được ẩn giấu trong tình yêu ấy (in charitate) nơi Đấng Khôn Ngoan phán ‘tất cả tội khiên đều bị che khuất’ (Pro 10, 12b).
Quá trình này không thể xảy ra nếu chúng ta chỉ dựa vào năng lực ý chí của mình mà không được trợ giúp bởi kinh nghiệm về tình yêu có sức biến đổi mạnh mẽ của Chúa, được đổ tràn vào lòng chúng ta nhờ Thánh Thần. Kinh nghiệm này sẽ cho ta sức mạnh để đáp trả lại lời mời gọi triệt để của Đức Kitô: “Ai muốn giữ mạng sống mình thì sẽ mất; nhưng người hy sinh mạng sống mình vì tôi sẽ tìm lại được nó.”
Dẫu vậy, quá trình này cũng đòi hỏi chúng ta “nỗ lực và thực hành các nhân đức”. Được ân sủng trợ sức, chúng ta thực hiện một quá trình biến đổi tiệm tiến: trong sự gặp gỡ với Đức Kitô và trong quá trình kết hiệp với Người, cái tôi mới thay thế cái tôi cũ, chúng ta được mặc lấy Đức Kitô, và chúng ta trổ sinh “hoa trái của Thánh Thần.”

27. Một hành trình xuyên qua sa mạc

Các anh em Cát Minh tiên khởi, hoà điệu với linh đạo đương thời (thế kỷ 12-13), đã cố gắng sống triệt để sự dấn thân khổ hạnh này bằng việc rút lui vào cô tịch. Sa mạc của họ vượt lên trên thực tại mang tính cách vật lý; nó là một nơi trong tâm hồn. Đây là bối cảnh để sống sự cam kết chỉ tập trung, quy hướng về Chúa mà thôi. Họ đã chọn bước theo gót Đức Kitô, Đấng đã từ bỏ chính mình, huỷ mình ra không đến nỗi chết trần trụi trên thập giá. Là những con người của niềm tin, họ chờ đợi quà tặng sự sống mới vĩnh cửu, hoa trái sự phục sinh của Người. sa mạc, một nơi của cô tịch và khô cằn, bỗng nở hoa và trở thành một nơi chốn của cảm nghiệm về sự hiện diện có sức giải thoát của Thiên Chúa, gầy dựng tình nghĩa huynh đệ và linh hứng cho việc phục vụ của chúng ta.
Theo chân các ẩn sĩ Cát Minh tiên khởi, chúng ta cũng hành trình qua sa mạc là nơi phát triển chiều kích chiêm niệm của chúng ta. Điều này đòi hỏi sự tự buông phóng cho một tiến trình làm trống rỗng và cởi bỏ chính mình hầu chúng ta có thể mặc lấy Đức Kitô và được tràn đầy Thiên Chúa. Tiến trình này “bắt đầu phó mình cho Thiên Chúa, để Người tuỳ ý lựa chọn cách thức đến với chúng ta.” Vì chúng ta không đi vào sa mạc bởi ý chí của chúng ta: chính Thánh Thần kêu mời và dẫn ta vào sa mạc, thì chính Thánh Thần cũng trợ lực  chúng ta trong cuộc chiến tâm linh, mặc cho chúng ta áo giáp của Thiên Chúa, và đổ các ơn hụê của Người cùng sự hiện diện thần linh nơi ta, cho đến khi chúng ta được Thiên Chúa hoàn toàn biến đổi và phản ánh nét nào đó trong vẻ đẹp vô tận của Người.
Nói về quá trình biến đổi này, truyền thống Cát Minh cũng sử dụng các cách diễn tả và hình ảnh khác bên cạnh biểu tượng sa mạc: chẳng hạn, lòng trong sạch (puritas cordis), trở nên tự do cho Thiên Chúa (vacare Deo), lên Núi Cát Minh, đêm dày.

28. Những cách thức dẫn tới chiêm niệm

Điều quan trọng, không chỉ là quen thuộc với lý thuyết của quá trình chiêm niệm và có một hiểu biết được canh tân liên lỉ về các lời khấn cũng như những giá trị của linh đạo Cát Minh, nhưng đồng thời còn phải được nhập cuộc vào lối sống và thái độ chiêm niệm nữa.
Trong cầu nguyện và gặp gỡ Lời Chúa không ngừng, chúng ta học cho biết cách gặp gỡ Chúa trong cuộc sống thường ngày và phó thác đời mình cho Người trong hành trình biến đổi nội tâm. Bằng cách này, chúng ta trở nên có khả năng lãnh nhận các thành tựu và niềm vui như những quà tặng, và các khủng hoảng, sa mạc như những cơ hội để lớn lên; nhờ vậy có khả năng dung hợp các giá trị căn bản của đời sống Cát Minh.