Dòng Cát Minh Việt Nam Sống Trung Thành Theo Đức Kitô
Khác với những hình thức cầu nguyện quen thuộc thường gắn với hình ảnh, cảm xúc hay lời nói, chiêm niệm theo Thánh Gioan Thánh Giá đòi hỏi con người bước ra khỏi mọi điều được tạo thành, hữu hạn hay quen thuộc.
Thánh Gioan Thánh Giá – nhà thần bí, thi sĩ và linh mục Dòng Cát Minh người Tây Ban Nha thế kỷ XVI – đã để lại một trong những mô tả sâu sắc nhất về hành trình chiêm niệm trong truyền thống Kitô giáo. Giáo huấn của ngài vạch ra con đường “hư không” (nada), nghĩa là con đường từ bỏ mọi sự – các quyến luyến, ước muốn, thậm chí cả nhu cầu cảm nghiệm thiêng liêng – để hoàn toàn phó mình cho Thiên Chúa. Đối với Gioan, đời chiêm niệm không phải là “thấy” hay “hiểu biết” nhiều hơn, mà là “buông bỏ”.
Trong tác phẩm “Lên Núi Cát Minh” (The Ascent of Mount Carmel), ngài diễn tả tiến trình này như một hành trình “từ hư không đến hư không, qua hư không” – nghĩa là từ chính sự hư không (nothingness) của con người đến sự phó thác tuyệt đối vào thánh ý Thiên Chúa. Linh hồn phải trải qua nhiều giai đoạn thanh luyện, rời bỏ mọi sự cản trở việc kết hợp với Thiên Chúa.
Khi được giải thoát khỏi những an ủi trần thế và cả những an ủi thiêng liêng, linh hồn bước vào “đêm tối” – thời khắc Thiên Chúa dường như vắng bóng. Tuy khó khăn, nhưng chính đêm tối ấy lại biến đổi linh hồn, thanh luyện nó để tình yêu trở nên tinh tuyền, không còn bị pha tạp bởi bất kỳ ước muốn riêng nào.
Đối với những ai bước theo con đường của Thánh Gioan Thánh Giá, chiêm niệm là hành trình đi trên con đường hẹp của sự từ bỏ — để gặp gỡ Thiên Chúa như chính Người là
Thánh nhân dạy rằng khi ôm lấy “hư không”, linh hồn mở ra một không gian mà chỉ có Thiên Chúa mới có thể ngự trị. Việc “trút bỏ” ấy giúp linh hồn nghỉ ngơi trong thinh lặng và đơn sơ tuyệt đối, ở đó con người “chỉ còn lại một mình với Đấng Duy Nhất”.
Sự thinh lặng ấy không phải là trống rỗng đáng sợ, nhưng là không gian thánh, nơi tình yêu Thiên Chúa cư ngụ và biến đổi linh hồn từ bên trong.
Ai bước theo con đường này sẽ học biết rằng chiêm niệm là hành trình hẹp của từ bỏ để tìm gặp Thiên Chúa như Người là. Chính qua “hư không”, linh hồn đạt tới sự viên mãn của kết hiệp thần linh, nơi chỉ còn lại Thiên Chúa là tất cả.
Daniel Esparza
