Huynh đoàn Cát Minh sống đời sống trung thành với Đức Kitô, qua lời cam kết kiếm tìm nhan Thiên Chúa hằng sống (chiều kích chiêm niệm của đời sống) qua tình huynh đệ, qua việc phục vụ (diakonia) giữa tha nhân. Truyền thống linh đạo của Dòng nhấn mạnh cả ba yếu tố nền tảng này, không phân chia, và không mang những giá trị rời rạc, nhưng đan kết chặt chẽ với nhau.
- Đời sống Chiêm Niệm
Ngay từ những ngày đầu, Huynh đoàn Cát Minh đã chọn một lối sống chiêm niệm, trong cả hai phương diện: cấu trúc và giá trị. Điều này được phản ánh rõ ràng trong bản Luật dòng: “Anh em ngày đêm suy niệm luật Chúa và tỉnh thức cầu nguyện.”
Đời sống chiêm niệm của Huynh đoàn Cát Minh được xuất phát từ sự tự do khởi xướng nơi Thiên Chúa, Đấng đánh động và biến đổi họ, đưa họ tới mối tình hiệp nhất với Người, nâng họ lên ngõ hầu cho họ tận hưởng tình yêu nhưng không của Người và sống trong sự hiện diện đầy tình yêu của Người. Đó chính là một cảm nghiệm biến đổi tràn ngập tình yêu của Thiên Chúa. Tình yêu này trút sạch lối suy nghĩ, cách yêu thương, và cách cư xử hạn hẹp bất toàn nơi con người, và biến đổi chúng thành đường lối của Thiên Chúa.
Chiêm niệm cũng mang giá trị Phúc Âm và Giáo Hội. Thực hành chiêm niệm không chỉ bắt nguồn từ đời sống tâm linh mà còn quyết định phẩm chất đời sống huynh đệ và sự phục vụ của chúng ta giữa dân Chúa. Giá trị của chiêm niệm đựơc thực hiện khi họ sống trung thành giữa những sự kiện phức tạp của đời thường- là làm cho đời sống huynh đệ Cát Minh trở thành một chứng tá Thiên Chúa hiện diện nhiệm mầu và sống động giữa dân người.
- Đời sống Huynh Đệ – Cộng Đoàn
Một thái độ chiêm niệm hướng đến thế giới chung quanh cho phép huynh đoàn Cát Minh khám phá ra sự hiện diện của Thiên Chúa qua các biến cố trong đời sống thường ngày và đặc biệt là thấy Người qua anh chị em của họ. Bản Luật đòi buộc họ phải là “những anh em” thực thụ, nhắc nhở họ rằng phẩm chất các mối tương quan liên nhân trong cộng đoàn Cát Minh cần được phát triển và nâng cao không ngừng theo gương mẫu cảm hứng của cộng đoàn tiên khởi Jerusalem.
Đối với tu sĩ Cát Minh, trở nên anh em có nghĩa là thăng tiến trong tình hiệp thông và hiệp nhất, vượt qua những đặc quyền và khác biệt, trong một tinh thần tham gia và đồng trách nhiệm, trong chia sẻ của cải vật chất, chương trình chung, và những ơn đặc sủng cá nhân; trở thành anh em cũng có nghĩa là phải quan tâm săn sóc đến tình trạng tâm lý và tâm linh lẫn nhau qua cách đối thoại và hòa giải.
Những giá trị huynh đệ này tìm thấy cách biểu lộ và dưỡng nuôi trong lời Chúa, qua bí tích Thánh Thể và qua cầu nguyện. Lắng nghe lời Chúa, cầu nguyện và sống với lời Chúa – trong thinh lặng, trong cô tịch và trong đời sống cộng đoàn, đặc biệt là trong thể thức “đọc Thánh Kinh trong bầu khí cầu nguyện” (Lectio Divina) – huynh đoàn Cát Minh được dìu dắt, ngày qua ngày, nhận biết và cảm nghiệm mầu nhiệm Đức Giêsu Kitô. Được Chúa Thánh Thần linh hứng và bắt rể từ Đức Giêsu Kitô, kết hiệp với Người cả ngày lẫn đêm, huynh đoàn Cát Minh để Lời Chúa dẫn dắt trong mọi lựa chọn, hành động.
- Sống Phục vụ giữa tha nhân
Là huynh đoàn chiêm niệm, tu sĩ Cát Minh tìm kiếm nhan Thiên Chúa giữa lòng trần gian. Họ tin rằng Thiên Chúa đã thiết lập một nơi cư ngụ cho chính Người giữa dân Người, và cũng vì lý do này, huynh đoàn Cát Minh cảm thấy chính họ là một phần sống động của Giáo hội và của lịch sử – một tình huynh đệ cởi mở, có thể lắng nghe được tiếng kêu của trần gian nơi thế giới họ đang sống, và sẵn lòng lắng nghe những nhu cầu của trần gian; sẵn sàng cả: đáp ứng những thách đố của cuộc sống và đưa ra đáp trả đích thực theo tin mừng dựa trên ơn đoàn sủng của họ. Huynh đoàn Cát Minh biểu lộ tình liên đới và sốt sắng cộng tác với những ai đang chịu đau khổ, những ai hy vọng, và những ai dấn thân tìm kiếm Nước Chúa.
Hiến Pháp Dòng Cát Minh