Home / Chia Sẻ / Ngưng Thánh Lễ – Có phải đức tin vào Thiên Chúa đã đầu hàng trước sự dữ?

Ngưng Thánh Lễ – Có phải đức tin vào Thiên Chúa đã đầu hàng trước sự dữ?

John Baptist Nguyễn Diệu

Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả.

Nhà bác học Pascal đã từng nói rằng: “Con người chỉ là cây sậy, thực thể yếu đuối nhất trong thiên nhiên, nhưng là cây sậy biết suy nghĩ.” Phận người lắm lúc chỉ là cậy sậy yếu ớt, phất phơ giữa làn gió, cũng có lúc tắm mình dưới ánh nắng mặt trời, nhưng cũng có lúc đổ rạp xuống khi những trận cuồng phong đi qua. Thật vậy, như cậy sậy lúc tắm nắng lúc đổ rạp vì cuồng phong, con người, như một thực thể tôn giáo, cũng luôn khắc khoải trong mình hai vấn nạn: ân sủng và sự dữ-đau khổ. Vì thế mà người Công Giáo luôn luôn nghiệm thấy trong đời sống của mình vừa có sự hiện diện của Ân sủng của Thiên Chúa vừa có đau khổ của sự dữ lan tràn. Trải nghiệm ấy vừa làm cho người tín hữu gắn bó với Chúa nhưng đôi khi cũng rơi vào đêm tăm tối của đức tin.

Chính vì thế, thật dễ hiểu, khi nghe tin Tổng giáo phân Sài Gòn và nhiều giáo phận khác thông báo ngưng mọi Thánh lễ có cộng đoàn tham dự trước tình trạng dịch bệnh đang ngày càng lan tràn thì đã có nhiều phản ứng vừa tiêu cực vừa gay gắt nổi lên với giọng điệu chê bai, chỉ trích và cười cợt. Họ lập luận rằng lúc dịch bệnh là lúc cần đến Chúa, cần đến Thánh lễ thì tại sao lại ngưng Thánh lễ? Có phải đức tin vào Thiên Chúa đã đầu hàng trước sự dữ? Phải chăng Giáo Hội chịu thua trước thế lực của Satan? Phải chăng đức tin và Thánh lễ không dành cho sự đau khổ của con người? Những câu hỏi này dường như đang tấn công Giáo Hội dưới một vỏ bọc đức tin xem ra nhiệt thành, nhưng có thể, ẩn sâu trong lớp bọc nhiệt thành ấy là một đức tin mù quáng, thiếu hiểu biết.

Trước sự tàn phá của dịch bệnh, con người chợt nhìn lại bản tính yếu đuối của mình mà thiết tha kêu cầu Thiên Chúa, là Đấng có quyền năng lướt thắng sự dữ. Đó là điều phải lẽ. Vì thế, họ nhận ra Thánh lễ như là nguồn mạch ơn sủng giúp họ vững tâm trong đức tin, gia tăng lòng mến  và bền lòng trông cậy mà chiến đấu với sự tàn phá của dịch bệnh, của sự dữ. Điều này cũng phải lẽ, vì tự bản chất, Thánh lễ là dấu chỉ toàn thắng vinh quang của Đức Ki-tô trước sự dữ. Và cũng thật phải lẽ khi con người vì quá sợ hãi sự dữ mà mất đi niềm tin vào Thiên Chúa tốt lành và chối bỏ sự quan phòng của Thiên Chúa. Đã có một Luther như thế đi lệch khỏi đức tin Công Giáo tinh tuyền trong bối cảnh Châu Âu vào thời đại Ánh Sáng. Thật đau lòng khi mà Giáo Hội hoàn vũ nói chung và Giáo hội Việt Nam nói riêng phải ngưng Thánh lễ trong các nhà thờ như một biện pháp ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh. Điều này dường như chưa có tiền lệ trong Giáo hội Việt Nam, kể cả trước đây trong lịch sử khi mà Giáo hội đã từng bị thử thách bởi con bách hại, bởi chiến tranh và tai ương triền miên. Vì thế mà hậu quả của việc ngưng Thánh lễ là hết sức nặng nề, không chỉ trên phương diện đức tin nhưng còn về mối hiệp thông trong Giáo hội nữa. Những lời chỉ trích, ngộ nhận hay cười cợt vang lên như là một dấu chỉ cho thấy đâu đó bắt đầu có sự nghi ngờ đức tin về Thiên Chúa và về Giáo Hội, nó tựa như con dao nhọn đâu sâu hơn, cứa rộng hơn nỗi đau của Giáo Hội và nỗi khổ tâm của các Đấng Bản quyền. Trên phương diện đức tin, những  lời chỉ trích ấy dường như bắt đầu cho một loạt chấn vấn đức tin về sự quan phòng, sự toàn năng và sự thiện hảo nơi Thiên Chúa. Tại sao Thiên Chúa lại để dịch bệnh chết người như CoronaVirus xuất hiện? Tại sao Ngài để con người đau khổ? Tại sao Ngài chẳng đáp lời cầu xin của thế giới đang chịu nhiều đau khổ? Và khi đêm tăm tối của khổ đau cứ bị thử thách bởi đau khổ thì con người tự hỏi rằng mình thờ phượng Thiên Chúa chưa đủ sao? Hay mình đã không thờ phượng theo một đức tin chân chính khác? Tuy nhiên, đó chỉ là những câu hỏi muôn thuở mà con người thốt lên trước những nỗi khổ đau thử thách. Mặt khác, thường tập trung hơn, các lời chỉ trích hướng mũi nhọn về Giáo Hội như là yếu tố quan trọng nhất chịu trách nhiệm mọi nghi vấn của họ. Việc quy cho Giáo Hội thường dễ dàng hơn vì Giáo Hội là một thực thể hữu hình vừa cấp bậc lại vừa nhân loại, cho nên dường như bộ mặt trần tục của Giáo Hội thật dễ dàng nhìn thấu. Có phải việc ngưng Thánh Lễ cho thấy Giáo Hội thật yếu đuối trước sự dữ chăng? Có phải chăng Giáo Hội kém tin vào Thiên Chúa? Phải chăng Thánh lễ mà Giáo Hội cử hành chỉ là những nghi lễ rình rang chẳng đem lại lợi ích gì trong cơn khốn khó? Phải chăng Thiên Chúa của Giáo hội chẳng thể làm gì trước Ác thần? Và rồi những câu hỏi đó đi xa hơn, nghi ngờ hơn đụng đến bản chất của Giáo Hội và toàn bộ cơ cấu thánh thiêng của Giáo Hội: sự sợ hãi, sự đầu hàng, sự lụy quyền chính trị, hay cho rằng Satan đang hiện thân nơi chính cơ cấu của Giáo hội để tàn phá Hội Thánh Chúa. Tất cả mọi sự nghi ngờ, những lời chỉ trích đó được thốt lên bởi một số người vì quá yêu mến Thánh Thể. Nhưng những gì đi xa hơn một nỗi xót xa thì đó lại chính là sự chống báng, đả kích Giáo hội được dấy lên bởi những nhóm lạc giáo cơ hội hay là những thành phần chống lại Đấng bản quyền hay chính đó là một đức tin cực đoan.

Giáo Hội đứng trước những lời chỉ trích, những lời chống báng, vừa đặt lên các giá trị đức tin vừa đặt lên chính cơ cấu Giáo hội. Trước làn sóng ấy, Giáo hội dường như bị tổn thương và đau khổ. Giáo hội đau khổ trước sự lầm than của thế giới trước cơn dịch bệnh, sự dữ như muốn nuốt lấy Giáo hội; Giáo hội đau khổ khi con chiên mình ngày càng ra đi, hàng giáo sĩ đã thiếu vắng nay còn thiếu thốn hơn, đức tin của Giáo hội bị chất vấn. Giáo hội càng đau khổ hơn khi chính nguồn sức sống của mình, Thánh lễ, buộc phải ngừng cử hành cho các con chiên trong chính cao điểm của năm phụng vụ, và càng đau khổ gấp bội khi chính đau khổ ấy lại là lời chỉ trích, nghi ngờ và chống báng của một số con chiên cười cợt lại chính mình. Giáo hội đau khổ tột bực, dường như Giáo hội đang bước đi trên con đường khổ nạn của mình để theo bước Thầy Chí Thánh Giê-su ngay chính Mùa Chay này. Các Đấng quyền có lẽ đã lên tiếng về điều này, không hẳn là biện hộ nhưng là lời giải thích rõ ràng trong ánh sáng của đức tin, trách nhiệm luân lý và lòng thương cảm cùng với nhân loại. Trong đức tin, Giáo hội không ngừng rao giảng về ân sủng cao cả mà Thánh lễ đem lại cho đời sống đức tin, như là nguồn sống, là lẽ tồn tại của Giáo hội. Thật đau lòng khi mà Giáo hội phải tạm ngưng Thánh lễ. Và không phải vì sợ hãi, nhượng bộ hay lung linh đức tin mà Giáo hội làm thế, nhưng là vì Giáo hội đang chung tay với nhân loại chiến đấu với dịch bệnh trong tình liên đới và trách nhiệm của Giáo hội như thành viên trong cộng đồng nhân loại. Các hệ thống y tế, chính trị và khoa học đã cảnh báo về sự nguy hiểm của dịch bệnh và tốc độ lây lan của nó, đến cả các nhà khoa học cũng chưa tìm ra được phương cách chữa trị và ngăn chặn hiệu quả. Các biện pháp hiện thời chỉ mang tính ngăn chặn lây lan và phòng ngừa lây nhiễm, như đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên, nhưng biện pháp cách ly và tránh tụ tập đông người dường như là biện pháp khả thể nhất. Nhiều nước trên thế giới và cả Việt Nam thậm chí đưa ra luật cách ly hay cấm túc nhằm ngăn chặn dịch bệnh. Các số liệu thống kê về dịch bệnh ở các nước phát triển như Mỹ, Ý, Đức, Pháp, Hàn cho thấy cần thiết áp dụng biện pháp đó. Thánh lễ là một bí tích hiệp thông chính vì thế cộng đoàn họp nhau như là một biểu tượng của Giáo hội; và vì thế nếu nhìn theo góc nhìn khoa học, nhà thờ và Thánh Lễ như là nơi có thể trực tiếp lây lan cách nhanh chóng. Và vì thế, mặc dầu Thánh lễ cực kì quan trọng nhưng bởi vì tình liên đới và trách nhiệm của mình mà Giáo hội buộc phải ngưng Thánh lễ có cộng đoàn tham dự nhằm tránh lây nhiễm. Giáo hội phải lựa chọn cách tốt hơn để bảo vệ con chiên của mình theo tiếng gọi lương tâm và trông cậy vào sự soi sáng của Chúa. Giáo hội loan báo về tình yêu và sự sống chứ không phải loan báo về một đức tin mang hiệu năng ma thuật. Chính vì thế, Giáo hội không thể khăng khăng bám víu vào phép lạ và ơn sủng “kiểu ma thuật” để rồi trở nên dấu chỉ của sự chết chóc được. Có khi, cứ bám víu vào Thánh lễ để kêu cầu sự chữa lành của Thiên Chúa bất chấp những thực tại được cảnh báo lại là một hành động thách thức quyền năng của Thiên Chúa, buộc Ngài phải thi thố quyền năng. Và Giáo hội cũng không thể tách rời khỏi cộng đồng nhân loại được, cho nên Giáo hội tự mình thấy có trách nhiệm chu toàn những chính sách trong tình liên đới với nhân loại để vừa bảo vệ chính mình lại vừa góp phần ngăn chặn dịch bệnh. Chẳng có gì có thể chi phối Giáo hội ngoại trừ tình yêu và mối liên kết với Đức Ki-tô mà Giáo hội phải tỏ mình ra cho nhân loại để làm chứng về mình. Như thế, Giáo hội vừa chịu đau khổ vừa liên đới với nhân loại như là nhân chứng tình yêu của Đức Ki-tô là một sự sợ hãi, sự thất bại hay sao? Không , nhưng đó lại chính là lúc Giáo hội can đảm làm chứng cho đức tin của mình, làm chứng cho tình yêu. Và vì thế, chắn chắn, Đức Ki-tô đang đồng hành với Giáo hội để nâng đỡ và làm chứng về Giáo hội chứ không thể là hành động của Satan được. Hơn thế nữa, những lời chỉ trích đang hướng đến một Thánh lễ mang tính chất ma thuật, nghĩa là ban ơn phước nhãn tiền, một kiểu nghi lễ có thể trục được ma quỷ hay bệnh tật. Thánh lễ mà Giáo hội cử hành không thể làm điều đó. Thánh lễ là bí tích được Đức Ki-tô ban ân sủng, nhờ Thánh Linh và qua ánh sáng Đức tin mà ân sủng đó hoạt động trên đời sống đức tin của tín hữu. Và vì thế, Giáo hội luôn đặt mọi quyết định của mình trong bàn tay quan phòng của Thiên Chúa và tin rằng sự quyền năng của Chúa sẽ làm cho sự thiện hảo từ sự dữ. Tất cả mọi quyết định của Giáo hội luôn cho thấy đó là sự hy sinh và tinh thần liên đới cũng như trách nhiệm của Giáo hội trước toàn thể nhân loại.

Thực tế cho thấy rằng, Giáo hội vẫn đang cử hành mầu nhiệm Thánh Thể hằng ngày bởi các linh mục, có điều, không có sự tham gia của cộng đoàn tín hữu. Và ân sủng của các Thánh Lễ đó, trong sự hiệp thông, vẫn tuôn tràn trên từng thành viên trong Giáo hội. Thánh lễ là biểu tượng hiệp thông đức tin vì thế, dẫu xa nhà thờ xa Thánh lễ, giáo dân vẫn có thể hiệp thong trong đức tin để lãnh nhận sức mạnh chiến đấu với dịch bệnh. Và chính họ cũng phải làm những việc thờ phụng cá nhân khác để mưu ơn ích riêng cho mình. Đặc biệt, là người con trong Giáo hội, chúng ta phải tin tưởng vào các mục tử của Chúa và tránh xa các cám dỗ chống phá Giáo hội, làm nguy hại đến sự hiệp thông và lạc xa đàng rỗi. Giáo hội tạm ngưng Thánh lễ có vẻ là đang thất bại trước sự dữ nhưng thật ra Giáo hội đang tự làm chính về mình, về đức tin và lòng cậy trông. Giáo hội đang thực hiện một sứ mạng tỏa lan tình yêu hy sinh và sự liên đới với cộng đồng nhân loại trong sự hiểu biết bối cảnh thời đại và trách nhiệm luân lý. Đó là Giáo hội đang chết đi cho cộng đồng nhân loại như Đức Ki-tô, thủ lãnh của Giáo hội, đã làm. Chưa lúc nào mà người tín hữu lại trở nên sốt sắng trong lời cầu nguyện đến vậy, trong cơn đại dịch này. Sự dữ có thể ngăn chặn họ đến với Chúa trong Thánh lễ, nhưng không thể ngăn chặn họ cầu nguyện và hiệp thông với Giáo hội. Giáo hội chợt nhận ra Giáo hội không phải là tổ chức nhà thờ nhưng là Giáo hội của hy sinh và hiệp thông. Không phải vì sợ hãi mà Giáo hội ngưng cử hành Thánh lễ công cộng nhưng ở một ý nghĩa luân lý hơn, mang tính chứng nhân hơn, Giáo hội đang làm chứng về mình trong tình liên đới với nhân loại. Người tín hữu phải thực sự khôn ngoan trước các quyết định của Đấng bản quyền. Và mong sao, Thiên Chúa quan phòng được lột tả trong đời sống hy sinh của Giáo hội như là luận chứng vững vàng cho sự toàn năng của Thiên Chúa trước sự dữ.

Check Also

Suy Niệm Thứ Hai – Tuần I Mùa Vọng

Anh chị em thân mến, Khi chúng ta hành trình vào mùa Vọng và mong …