Dòng Cát Minh Việt Nam Sống Trung Thành Theo Đức Kitô
Mùa Thường Niên
1. Lời nguyện mở đầu
Lạy Chúa Giêsu, xin hãy ban Thần Khí Chúa đến giúp chúng con đọc Kinh Thánh với cùng tâm tình mà Chúa đã đọc cho các môn đệ trên đường Emmau. Trong ánh sáng của Lời Chúa, được viết trong Kinh Thánh, Chúa đã giúp các môn đệ khám phá ra được sự hiện diện của Thiên Chúa trong nỗi đau buồn về bản án và cái chết của Chúa. Vì thế, cây thập giá tưởng như là sự kết thúc của mọi niềm hy vọng, đã trở nên nguồn mạch của sự sống và sự sống lại.
Xin hãy tạo trong chúng con sự thinh lặng để chúng con có thể lắng nghe tiếng Chúa trong sự Tạo Dựng và trong Kinh Thánh, trong các sự việc của đời sống hằng ngày và trong những người chung quanh, nhất là những người nghèo khó và đau khổ. Nguyện xin Lời Chúa hướng dẫn chúng con, để giống như hai môn đệ từ Emmau, chúng con cũng sẽ được hưởng sức mạnh sự phục sinh của Chúa và làm chứng cho những người khác rằng Chúa đang sống hiện hữu giữa chúng con như nguồn mạch của tình anh em, công lý và hòa bình. Chúng con cầu xin vì danh Chúa Giêsu, con của Đức Maria, Đấng đã mặc khải cho chúng con về Chúa Cha và đã gửi Chúa Thánh Thần đến với chúng con. Amen.
2. Bài Đọc
a) Phân đoạn bài Tin Mừng để trợ giúp cho bài đọc:
Mt 18:21: Câu hỏi của ông Phêrô
Mt 18:22: Câu trả lời của Chúa Giêsu
Mt 18:23-26: Phần thứ nhất của bài dụ ngôn
Mt 18:27-30: Phần thứ hai của bài dụ ngôn
Mt 18:31-35: Phần thứ ba của bài dụ ngôn
b) Chìa khóa để hướng dẫn bài đọc:
Trong Tin Mừng của Chúa Nhật XXIV thường niên, Chúa Giêsu nói với chúng ta về sự cần thiết phải tha thứ cho anh chị em của chúng ta. Tha thứ thì không dễ dàng. Có một số hành vi phạm tội và xúc phạm làm tổn thương chúng ta. Một số người nói: “Tôi tha thứ, nhưng tôi không quên.” Tôi không thể quên! Lòng oán giận, những xích mích, bất đồng ý kiến, những hành động khiêu khích làm cho khó có thể mà tha thứ và hòa giải. Tại sao tha thứ lại khó đến thế? Tôi đã có tạo ra một khoảng cách trong gia đình tôi, cộng đoàn tôi, nơi sở tôi làm và các mối quan hệ của tôi cho sự hòa giải và tha thứ không? Cách nào? Chúng ta hãy suy niệm về phần thứ ba của “Bài Giảng Giáo Hội” (Mt 18:21-35), nơi Mátthêu gom góp lại những câu nói và dụ ngôn của Chúa Giêsu về việc tha thứ không giới hạn. Khi đọc, bạn hãy nghĩ về mình và cố gắng nhìn lại cuộc sống của bạn.
c) Phúc Âm:
21 Khi ấy, Phêrô đến thưa cùng Chúa Giêsu rằng: “Lạy Thầy, khi anh em xúc phạm đến con, con phải tha thứ cho họ mấy lần? Có phải đến bảy lần không?” 22 Chúa Giêsu đáp: “Thầy không bảo con phải tha đến bảy lần, nhưng đến bảy mươi lần bảy. 23 Về vấn đề này thì Nước Trời cũng giống như ông vua kia muốn tính sổ với các đầy tớ. 24 Trước hết, người ta dẫn đến vua một người mắc nợ mười ngàn nén bạc. 25 Người này không có gì trả, nên chủ ra lệnh bán y, vợ con và tất cả tài sản của y để trả hết nợ. 26 Người đầy tớ liền sấp mình dưới chân chủ và van lơn rằng: ‘Xin vui lòng cho tôi khất một kỳ hạn và tôi sẽ trả lại cho ngài tất cả.’ 27 Người chủ động lòng thương trả tự do và tha nợ cho y. 28 Khi ra về, tên đầy tớ gặp một người bạn mắc nợ y một trăm bạc. Y tóm lấy, bóp cổ mà nói rằng: ‘Hãy trả nợ cho ta.’ 29 Bấy giờ người bạn sấp mình dưới chân và van lơn rằng: ‘Xin vui lòng cho tôi khất một kỳ hạn, tôi sẽ trả hết nợ cho anh.’ 30 Y không nghe, bắt người bạn tống giam vào ngục. Cho đến khi trả nợ xong. 31 Các bạn y chứng kiến cảnh tượng đó, rất khổ tâm, họ liền đi thuật với chủ tất cả câu chuyện. 32 Bấy giờ, chủ đòi y đến và bảo rằng: ‘Tên đầy tớ độc ác kia, ta đã tha hết nợ cho ngươi, vì ngươi đã van xin ta; 33 còn ngươi, sao ngươi không chịu thương bạn ngươi như ta đã thương ngươi?’ 34 Chủ nổi giận, trao y cho lý hình hành hạ, cho đến khi trả hết nợ. 35 Vậy Cha Thầy trên trời cũng xử với các con đúng như thế, nếu mỗi người trong các con không hết long tha thứ cho anh em mình.”
3. Giây phút thinh lặng cầu nguyện:
Để Lời Chúa được thấm nhập và soi sáng đời sống chúng ta.
4. Một vài câu hỏi gợi ý:
Để giúp chúng ta trong việc suy gẫm cá nhân.
a) Phần nào của bài dụ ngôn đánh động bạn nhất? Tại sao?
b) Chúa Giêsu cho chúng ta những lời khuyên nào để giúp chúng ta hòa giải và tha thứ?
c) Nhìn vào tấm gương trong dụ ngôn, tôi thấy tôi giống nhân vật nào nhất: ông vua muốn tính sổ với các đầy tớ hay là người đầy tớ được tha nợ mà không muốn tha nợ cho bạn mình?
d) Nhìn vào tình trạng hiện tại của gia đình, của cộng đoàn, của giáo hội, của xã hội và của thế giới chúng ta, trong đó có còn chỗ dành cho sự tha thứ và hòa giải để việc hòa giải triển nở giữa chúng ta không? Chúng ta cần phải bắt đầu ở đâu để việc hòa giải lan rộng giữa chúng ta?
5. Chìa khóa của bài đọc
Dành cho những ai muốn đào sâu vào trong bài Tin Mừng.
a) Bối cảnh đoạn Phúc Âm của chúng ta trong Tin Mừng Mátthêu:
– Sự so sánh mà Chúa Giêsu dùng để cho thấy nhiệm vụ tha thứ và hòa giải mang bài dụ ngôn và ngụ ngôn lại với nhau. Khi Đức Giêsu nói về ông vua muốn tính sổ với các đầy tớ, Người đang nghĩ về Thiên Chúa là Đấng tha thứ tất cả. Khi Người nói về món nợ của người đầy tớ được ông vua tha cho, Người đang nghĩ về món nợ khổng lồ của chúng ta với Thiên Chúa là Đấng luôn tha nợ chúng ta. Khi Người nói về thái độ của tên đầy tớ được tha nợ mà không tha nợ cho kẻ khác, Người đang nghĩ về chúng ta, được tha nợ bởi Thiên Chúa, nhưng sẽ không tha thứ cho anh chị em chúng ta.
– Vào cuối thế kỷ thứ nhất, những người Kitô hữu Do Thái của các cộng đoàn Syria và Palestine đã có những vấn đề nghiêm trọng và sâu xa về việc hòa giải với anh chị em cùng chủng tộc. Vào lúc thảm họa to lớn là đền thờ Giêrusalem bị phá hủy bởi người La-mã vào thập niên 70, cả Hội Đường Do Thái và Giáo Hội đã cố gắng tổ chức lại nội bộ trong vùng Syria và Palestine. Đó là lý do tại sao có sự căng thẳng trầm trọng và ngày càng gia tăng giữa họ là cội rễ của nhiều đau khổ trong các gia đình. Sự căng thẳng này là bối cảnh cho Tin Mừng Mátthêu.
b) Lời bình giải về đoạn Tin Mừng:
Mt 18:21: Câu hỏi của Phêrô: Phải tha thứ bao nhiêu lần?
Nghe Chúa Giêsu nói về việc hòa giải, Phêrô đã hỏi: “Con phải tha thứ mấy lần? Có phải là đến bảy lần không?” Số bảy là con số tượng trưng sự hoàn hảo và, trong trường hợp về lời đề nghị của Phêrô, số bảy đồng nghĩa với luôn luôn.
Mt 18:22: Câu trả lời của Chúa Giêsu: Bảy mươi lần bảy!
Chúa Giêsu nhìn xa hơn. Người loại bỏ bất kỳ những ngăn trở của sự tha thứ: “Không phải đến bảy lần, nhưng đến bảy mươi lần bảy!” Bởi vì không có so sánh tương ứng giữa sự tha thứ chúng ta nhận lãnh từ Thiên Chúa và sự tha thứ của chúng ta dành cho anh chị em. Vì vậy, để câu trả lời của Người cho Phêrô được rõ ràng, Chúa Giêsu kể một dụ ngôn. Đó là dụ ngôn về sự tha thứ vô hạn!
Mt 18:23-26: Phần thứ nhất của bài dụ ngôn: Tình cảnh của người thiếu nợ
Khi nói về Nhà Vua, Chúa Giêsu đang nghĩ về Thiên Chúa. Người đầy tớ mắc nợ nhà vua mười ngàn nén bạc. Đó là 164 tấn vàng. Người đầy tớ nói rằng anh ta sẽ trả. Nhưng dù cho chính anh, vợ anh, con cháu anh và toàn thể gia đình anh, có làm cả đời cũng chưa chắc có thể kiếm được 164 tấn vàng để trả lại cho nhà vua. Nói cách khác, chúng ta sẽ không bao giờ có thể hoàn trả được món nợ của chúng ta với Thiên Chúa. Không thể nào! (Xem Tv 49:8-9).
Mt 18:27-30: Phần thứ hai của bài dụ ngôn: Sự tương phản lớn lao
Nghe lời nài van của người đầy tớ, nhà vua tha nợ cho y khỏi phải trả 164 tấn vàng. Một người bạn y nợ y một trăm đồng bạc, tương đương với 30 gram vàng. Không có sự cân xứng giữa hai món nợ! Một đàng là hạt cát và một đàng là ngọn núi! Trước tình yêu của Thiên Chúa đã tha trắng món nợ 164 tấn vàng của chúng ta, vì lẽ công bằng chúng ta nên tha cho kẻ thiếu chúng ta 30 gram vàng. Nhưng người đầy tớ được tha nợ đã không tha thứ, bất chấp lời van lơn của con nợ. Y cư xử với người bạn của y theo cách mà đáng lẽ nhà vua đã nên cư xử với y nhưng vua đã không làm: tống giam người bạn vào ngục cho đến khi trả xong món nợ 30 gram vàng! Sự tương phản tự nó đã nói lên điều ấy và không cần lời bình luận!
Mt 18:31-35: Phần thứ ba của bài dụ ngôn: bài học luận lý của câu chuyện
Thái độ đáng xấu hổ của người đầy tớ được tha nợ mà không tha cho kẻ khác, đánh ngay cả bạn mình. Các bạn y đi thuật lại với nhà vua và nhà vua hành động đích đáng: ông đã ra tay hành xử công lý và người đầy tớ độc ác kia bị tống vào trong ngục, nơi y sẽ phải ở đó cho đến khi trả hết nợ! Có lẽ y còn ở đó cho đến ngày hôm nay. Bởi vì y sẽ không bao giờ có thể trả hết món nợ 164 tấn vàng! Bài học luân lý của dụ ngôn: “Đây là cách Cha Thầy cũng sẽ đối xử với các con như vậy, nếu mỗi người trong các con không hết lòng tha thứ cho anh chị em mình! (Mt 18:34; 6:12; Lc 23:24).
c) Đào sâu hơn: Sự tha thứ sau ngày 11 tháng 9, 2001!
Vào ngày 11 tháng 9, 2001, một nhóm những kẻ khủng bố đã lái hai chiếc phi cơ đâm vào tòa tháp đôi Trung Tâm Mậu Dịch Thế Giới của thành phố Nữu Ước và giết chết hơn ba ngàn người trong khi hô to “Thánh Chiến!” Tiếng đáp trả ngay lập tức đã là: “Thập Tự Chinh”. Cả hai phía đều nhân danh Thiên Chúa để hợp thức hóa cách hành động bạo lực. Không ai nhớ lại câu nói: “Bảy mươi lần bảy!” Và một trong hai phía tự nhận mình là Kitô hữu!
Khi cuộc chiến ở Iraq bùng nổ, Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã lên tiếng tại một buổi triều yết công khai: “Chiến tranh thì thuộc về sự dữ!” và mời gọi tất cả mọi người cùng tranh đấu cho hòa bình. Tại một cuộc họp đại kết với các đại diện Do Thái và Hồi Giáo tại Giêrusalem vào năm 2000, Đức Giáo Hoàng nói: “Chúng ta không thể nhân danh Thiên Chúa để hợp thức hóa bạo lực!”
Câu cuối cùng của Cựu Ước mà qua đó dân Chúa được bước vào Tân Ước và bày tỏ trọng tâm của niềm hy vọng thiên sai về sự hòa giải, là lời tiên tri của ngôn sứ Malakhi: “Này, Ta sai ngôn sứ Êlia đến với các ngươi, trước khi Ngày của Đức Chúa đến, ngày trọng đại và kinh hoàng. Nó sẽ đưa tâm hồn cha ông trở lại với con cháu và đưa tâm hồn con cháu trở lại với cha ông, kẻo khi Ta đến, Ta sẽ đánh phạt xứ sở đã bị án tru diệt” (Mal 3:23). Để đưa tâm hồn cha ông trở lại với con cháu, và tâm hồn con cháu trở lại với cha ông của chúng, có nghĩa là xây dựng lại mối quan hệ giữa con người với nhau. Hòa bình sẽ không thể có trong tương lai trừ phi chúng ta thực hiện nỗ lực xây dựng lại mối quan hệ con người trong một nhóm nhỏ, đó là trong gia đình và trong cộng đoàn. Cộng đoàn là nơi các gia đình gặp gỡ để bảo tồn và tiếp tục các giá trị mà họ gìn giữ.
Sự lãnh đạm hiện diện trong thế giới với gia đình đầu tiên: Cain là người giết Abel (St 4:8). Sự lãnh đạm này đã phát tác với sự trả đũa gấp đôi. Cain sẽ được báo thù gấp bảy lần, nhưng La-méc thì bảy mươi lần bảy (St 4:24). Phêrô muốn xóa bỏ lỗi lầm và đề nghị một sự hòa giải bảy lần (Mt 18:21). Tuy nhiên điều đề nghị của ông vẫn còn kém. Nó không đi vào tận cội rễ của bạo lực. Chúa Giêsu muốn tiến thật xa hơn và đòi hỏi bảy mươi lần bảy (Mt 18:22). Cho đến ngày nay, và đặc biệt là hôm nay, việc hòa giải là nhiệm vụ cấp bách nhất cho chúng ta, những người đi theo Đức Giêsu. Rất đáng ghi nhớ lời cảnh báo của Chúa Giêsu: “Vậy Cha Thầy sẽ đối xử với các con đúng như thế, nếu các con không hết lòng tha thứ cho anh em mình!” Bảy mươi lần bảy!
6. Cầu Nguyện: Thánh Vịnh 62
Thiên Chúa là hy vọng duy nhất của chúng ta
Chỉ trong Thiên Chúa mà thôi,
hồn tôi mới được nghỉ ngơi yên hàn.
Ơn cứu độ tôi bởi Người mà đến,
duy Người là núi đá, là ơn cứu độ của tôi,
là thành luỹ chở che: tôi chẳng hề nao núng.
Tới bao giờ các ngươi còn xúm lại
để xông vào quật ngã một người?
Hắn đã như bức tường xiêu đổ,
như hàng rào đến lúc ngả nghiêng.
Con người ấy, chúng chỉ mưu hạ bệ,
chúng thoả lòng vì đã nói dối nói gian.
Miệng thì chúc phúc cầu an,
mà lòng nguyền rủa chứa chan những lời.
Chỉ trong Thiên Chúa mà thôi,
này hồn tôi hãy nghỉ ngơi yên hàn!
Vì hy vọng của tôi bởi Người mà đến,
duy Người là núi đá, là ơn cứu độ của tôi,
là thành luỹ chở che: tôi chẳng hề nao núng.
Nhờ Thiên Chúa, tôi được cứu độ và vinh quang,
Người là núi đá vững vàng,
ở bên Thiên Chúa tôi hằng ẩn thân.
Hỡi dân ta, hãy tin tưởng vào Người luôn mãi,
trước mặt Người, hãy thổ lộ tâm can:
Thiên Chúa là nơi ta ẩn náu.
Kẻ thường dân âu chỉ là hơi thở,
người quyền quý đều ví tựa ảo huyền,
đứng cả lên cân cũng chẳng tày mây khói.
Đừng tin tưởng ở trò áp bức nữa,
chớ hoài công cậy ngón bóc lột người!
Tiền tài dẫu sinh sôi nảy nở,
lòng chẳng nên gắn bó làm chi.
Lạy Thiên Chúa, một lần Ngài phán dạy,
con nghe được hai điều,
rằng: Ngài nắm quyền uy
và giàu lòng nhân hậu;
rằng: Ngài theo tội phúc mà thưởng phạt mỗi người.
7. Lời Nguyện Kết
Lạy Chúa Giêsu, chúng con xin cảm tạ Chúa về Lời Chúa đã giúp chúng con hiểu rõ hơn ý muốn của Chúa Cha. Nguyện xin Thần Khí Chúa soi sáng các việc làm của chúng con và ban cho chúng con sức mạnh để thực hành Lời Chúa đã mặc khải cho chúng con. Nguyện xin chúng con, trở nên giống như Đức Maria, thân mẫu Chúa, không những chỉ lắng nghe mà còn thực hành Lời Chúa. Chúa là Đấng hằng sống hằng trị cùng với Đức Chúa Cha trong sự hiệp nhất với Chúa Thánh Thần đến muôn thuở muôn đời. Amen.
