Lectio Divina: Lễ Chúa Thăng Thiên (A)

Hãy đi khắp thế giới

Sứ vụ phổ quát 

Mt 28:16-20

1.  Lời nguyện mở đầu

Lạy Chúa Giêsu, xin hãy ban Thần Khí Chúa đến giúp chúng con đọc Kinh Thánh với cùng tâm tình mà Chúa đã đọc cho các môn đệ trên đường Emmau.  Trong ánh sáng của Lời Chúa, được viết trong Kinh Thánh, Chúa đã giúp các môn đệ khám phá ra được sự hiện diện của Thiên Chúa trong nỗi đau buồn về bản án và cái chết của mình.  Vì thế, cây thập giá tưởng như là sự kết thúc của mọi niềm hy vọng, đã trở nên nguồn mạch của sự sống và sự sống lại.

Xin hãy tạo trong chúng con sự thinh lặng để chúng con có thể lắng nghe tiếng Chúa trong sự Tạo Dựng và trong Kinh Thánh, trong các sự việc của đời sống hằng ngày và trong những người chung quanh, nhất là những người nghèo khó và đau khổ.  Nguyện xin Lời Chúa hướng dẫn chúng con, để giống như hai môn đệ từ Emmau, chúng con cũng sẽ được hưởng sức mạnh sự phục sinh của Chúa và làm chứng cho những người khác rằng Chúa đang sống hiện hữu giữa chúng con như nguồn mạch của tình anh em, công lý và hòa bình.  Chúng con cầu xin vì danh Chúa Giêsu, con Đức Maria, Đấng đã mặc khải cho chúng con về Chúa Cha và đã sai Chúa Thánh Thần đến với chúng con.  Amen.

 2.  Bài Đọc 

a)  Chìa khóa để hướng dẫn bài đọc:

Đoạn văn này ghi lại những lời sau cùng của Chúa Giêsu theo Phúc Âm của Mátthêu.  Đây giống như một di chúc, ước muốn cuối cùng của Người gửi cho cộng đoàn, đó là điều quan trọng hơn hết trong tâm trí của Người.  Trong bài đọc, chúng ta cố gắng chú ý đến những điều sau đây:  Chúa Giêsu nhấn mạnh đến điều gì nhất trong những lời cuối của Người?      

b)  Phân đoạn chương 28 để trợ giúp cho bài đọc:

Mt 28:16 – Địa điểm:  trở về Galilêa

Mt 28:17 – Việc hiện ra của Chúa Giêsu và phản ứng của các môn đệ

Mt 28:18-20a – Những lời hướng dẫn cuối cùng của Chúa Giêsu

Mt 28:20b – Lời hứa trọng đại, căn nguyên của mọi hy vọng.   

c)  Phúc Âm:

16:  Khi ấy, mười một môn đệ đi về Galilêa, đến núi Chúa Giêsu chỉ trước.

17:  Khi thấy Người, các ông thờ lạy Người, nhưng có ít kẻ còn hoài nghi.

18-20a:  Chúa Giêsu tiến lại nói với các ông rằng:  “Mọi quyền năng trên trời dưới đất đã được ban cho Thầy.  Vậy các con hãy đi giảng dạy muôn dân; làm phép rửa cho họ, nhân danh Cha, và Con, và Thánh Thần, giảng dạy họ tuân giữ mọi điều Thầy đã truyền cho các con.

20b:  Và đây Thầy ở cùng các con mọi ngày cho đến tận thế.”

3.  Giây phút thinh lặng cầu nguyện:

Để Lời Chúa được thấm nhập và soi sáng đời sống chúng ta.

4.  Một vài câu hỏi gợi ý:

a)  Điều gì đã đánh động và đụng chạm vào tâm hồn bạn nhất?

b)  Hãy nhận biết các chi tiết về thứ tự thời gian và nơi chốn trong đoạn Tin Mừng này.           

c)  Các môn đệ phản ứng ra sao?  Nội dung những Lời của Chúa Giêsu nói với các môn đệ là gì?

d)  Câu “mọi quyền năng trên trời dưới đất” đã được ban cho Chúa Giêsu có nghĩa là gì?

e)  “Để trở thành một môn đệ” của Chúa Giêsu có ý nghĩa gì?

f)  Trong bối cảnh này, phép rửa tội “nhân danh Cha, và Con, và Thánh Thần” có ý nghĩa như thế nào?

g)  Những chữ “Thầy ở cùng các con mọi ngày, cho đến tận thế” nhắc nhở chúng ta điều gì trong Cựu Ước?  

5.  Chìa khóa của bài đọc

Dành cho những ai muốn đào sâu vào trong bài Tin Mừng.

a)  Bối cảnh của Tin Mừng Mátthêu

 *  Tin Mừng Mátthêu, viết vào khoảng năm 85, được viết cho cộng đoàn người Do Thái cải đạo sống tại Syria-Palestine.  Họ đang trải qua một cuộc khủng hoảng căn tính sâu đậm về quá khứ của họ.  Khi họ chấp nhận Chúa Giêsu là Đấng Cứu Thế đang được mong đợi, họ vẫn tiếp tục đi đến các hội đường và tuân giữ lề luật cùng các truyền thống của cha ông họ để lại.  Hơn thế nữa, họ đã có mối quan hệ thân thích gần gũi với những người Biệt Phái, và sau cuộc nổi dậy của người Do Thái tại Palestine chống lại đế quốc La Mã (từ năm 65 đến năm 72), họ và những người Biệt Phái là hai nhóm duy nhất đã sống sót dưới cuộc đàn áp của người La Mã.      

*  Từ những năm trong thập niên 80, những người Do Thái anh em, Biệt Phái và Kitô hữu, những kẻ sống sót duy nhất, đã bắt đầu chống lại nhau để làm những kẻ thừa kế của các lời hứa trong Cựu Ước.  Mỗi phe nhóm đều nhận mình là kẻ thừa kế.  Dần dà, sự căng thẳng đã tăng dần trong bọn họ và họ đã bắt đầu tuyệt giao với nhau.  Các người Kitô hữu không còn có thể tham dự tại hội đường và đã bị cắt đứt khỏi quá khứ của họ.  Mỗi nhóm bắt đầu tập hợp lại:  những người Biệt Phái đến hội đường, các Kitô hữu đến nhà thờ.  Điều này đã làm tăng thêm vấn đề bản sắc của cộng đoàn Kitô hữu gốc Do Thái vì nó đưa ra những vấn nạn nghiêm trọng cần có giải pháp cấp bách.  “Ai là người được thừa hưởng những lời hứa của Cựu Ước, những người đi đến hội đường hay những người đi đến nhà thờ?  Thiên Chúa ở về phe nào?  Ai thực sự là dân riêng của Thiên Chúa?”

*  Giờ đây, Mátthêu viết Tin Mừng của mình để giúp đỡ các cộng đoàn vượt qua cuộc khủng hoảng của họ.  Trước hết, Tin Mừng của ông là một Tin Mừng mặc khải cho thấy Đức Giêsu chính là Đấng Cứu Thế đích thực, một ông Môisen mới, tột đỉnh của toàn bộ lịch sử Cựu Ước và những lời hứa trong đó.  Đó cũng là Tin Mừng của sự an ủi cho những ai bị hắt hủi và ngược đãi bởi những người anh em Do Thái của họ.  Mátthêu muốn an ủi và giúp họ vượt qua khỏi nỗi tổn thương của sự chia lìa.  Đó là Tin Mừng của việc thực thi mới bởi vì nó cho thấy con đường để đạt được một nền công lý mới, cao cả hơn công lý của những người Biệt Phái.  Đó là Tin Mừng của sự cởi mở và cho thấy rằng Tin Mừng của Thiên Chúa mà Đức Giêsu mang lại không thể bị che dấu, nhưng phải được đặt trên ngọn nến để nó có thể soi sáng đời sống cho tất cả mọi dân tộc.

b)  Lời bình giải về đoạn Tin Mừng theo Mátthêu 28:16-20 

*  Mt 28:16:  Trở về Galilêa:  Galilêa là nơi bắt đầu mọi sự (Mt 4:12).  Ở đó các môn đệ lần đầu tiên đã được nghe thấy ơn gọi (Mt 4:15) và cũng nơi đó, Chúa Giêsu đã hứa sẽ đoàn tụ lại với các ông sau khi phục sinh (Mt 26:31).  Trong Phúc Âm Luca, Chúa Giêsu cấm các ông không được rời khỏi Giêrusalem (Cv 1:4).  Trong Phúc Âm Mátthêu, họ được lệnh phải rời khỏi Giêrusalem và trở lại Galilêa (Mt 28:7, 10).  Mỗi nhà truyền giáo theo cách riêng của mình để trình bày con người của Đức Giêsu và các kế hoạch của Người.  Đối với Luca, sau sự phục sinh của Chúa Giêsu, việc công bố Tin Mừng đã bắt đầu ở Giêrusalem để cho đến tận cùng trái đất (Cv 1:8).  Đối với Mátthêu, việc công bố khởi đầu tại Galilêa của dân ngoại (Mt 4:15) để biểu hiện trước việc chuyển đổi từ dân Do Thái cho tới dân ngoại.

Các môn đệ đã phải đi đến ngọn núi mà Chúa Giêsu đã chỉ trước cho họ.  Núi này nhắc nhở chúng ta về núi Sinai, nơi mà Giao Ước đầu tiên đã xảy ra và là nơi ông Môisen đã lãnh những tấm bia Lề Luật của Thiên Chúa (Xh 19-24; 34:1-35).  Nó cũng nhắc nhở chúng ta về núi của Thiên Chúa, nơi mà tiên tri Êlia đã ẩn cư để đi tìm lại ý nghĩa sứ vụ của ông (1V 19:1-18).  Nó cũng nhắc nhở chúng ta về ngọn núi Chúa Biến Hình, nơi các ông Môisen và Êlia, đó là, Lề Luật và các ngôn sứ, hiện ra với Chúa Giêsu, do đó xác nhận rằng Người là Đấng Cứu Thế đã được hứa (Mt 17:1-8).

*  Mt 28:17:  Một số người đã hoài nghi:  Các Kitô hữu đầu tiên đã gặp khó khăn lớn trong việc tin vào sự phục sinh.  Các Thánh Sử nhấn mạnh khi nói rằng họ nghi ngờ rất nhiều và đã không tin vào sự sống lại của Chúa Giêsu (Mc 16:11, 13, 14; Lc 24:11, 21, 25, 36, 41; Ga 20:25).  Niềm tin vào sự phục sinh là một tiến trình chậm chạp và khó khăn, nhưng được kết thúc bởi sự đoan chắc nhất của các Kitô hữu (1 Cr 15:3-24).

*  Mt 28:18:  Mọi quyền năng trên trời dưới đất đã được ban cho Thầy:  Hình thức bị động của động từ cho thấy rằng Chúa Giêsu đã nhận được quyền năng của Người từ Chúa Cha.  Quyền bính này là gì?  Trong sách Khải Huyền, Chiên Con (Chúa Giêsu Phục Sinh) đã nhận từ tay của Thiên Chúa cuốn sách với bảy con dấu (Kh 5:7) và đã trở thành Chúa của lịch sử, Người là Đấng chịu trách nhiệm thực thi các chương trình của Thiên Chúa như đã mô tả trong quyển sách được niêm phong, và được tôn sùng bởi mọi loài thụ tạo như thế (Kh 12:11-14).  Bằng vào quyền bính và quyền năng của mình, Người chiến thắng con Mãng xà, quyền lực của sự dữ (Kh 12:1-9).  Và bắt giữ con thú dữ và tiên tri giả, các biểu tượng của Đế Quốc La Mã (Kh 19:20).  Trong Kinh Tin Kính của Thánh Lễ chúng ta tuyên xưng rằng Đức Giêsu lên trời và ngự bên hữu Chúa Cha, như thế Người sẽ lại đến để phán xét kẻ sống và kẻ chết.

*  Mt 28:19-20a:  Những lời cuối cùng của Chúa Giêsu:  ba mệnh lệnh truyền cho các môn đệ:  Được ủy thác với quyền bính tối cao, Chúa Giêsu truyền lại ba mệnh lệnh cho các môn đệ và cho tất cả chúng ta:  (i)  Đi giảng dạy cho muôn dân; (ii) làm phép rửa cho họ, nhân danh Cha và Con và Thánh Thần; (iii) giảng dạy họ tuân giữ mọi điều Thầy đã truyền cho các con.

i)  Đi giảng dạy cho muôn dân:  Là một người môn đệ không giống như một học trò.  Người môn đệ được ở trong một mối quan hệ với vị tôn sư.  Người học trò ở trong một mối tương quan với người dạy học.  Người môn đệ sống với vị tôn sư 24 giờ một ngày; người học trò nhận lãnh bài học từ thày giáo trong vài tiếng đồng hồ rồi sau đó trở về nhà.  Người môn đệ bao hàm ý một cộng đoàn.  Người học trò bao hàm sự hiện diện trong một lớp học cho các bài học.  Vị trí của người môn đệ thời ấy được đánh dấu bằng sự biểu lộ đi theo vị tôn sư.  Trong Luật dòng Cát Minh, chúng ta đọc thấy:  Sống trong sự tùng phục Chúa Giêsu Kitô.  Đối với những Kitô hữu tiên khởi, đi theo Chúa Giêsu mang ý nghĩa ba việc liên kết sau:

–  Noi theo gương Thầy:  Chúa Giêsu là mẫu mực để noi theo và để được lặp lại trong đời sống của người môn đệ (Ga 13:13-15).  Sống với nhau mỗi ngày có nghĩa là một cuộc họp liên tục.  Trong Trường của Chúa Giêsu chỉ có một môn học được dạy:  Vương Quốc Nước Trời!  Vương Quốc này có thể được nhìn thấy trong đời sống và sự thực hành của Chúa Giêsu.

–  Chia sẻ số phận của Thầy:  Những ai đi theo Chúa Giêsu, đã phải tự cam kết “một lòng gắn bó với Người trong mọi thử thách cám dỗ” (Lc 22:28), trong lúc bị bách hại (Ga 15:20; Mt 10:24-25) và phải sẵn sàng vác thập giá và chết với Người (Mk 8:34-35; Ga11:36).

–  Sống trong đời sống của Chúa Giêsu:  Sau khi Phục Sinh, một khía cạnh thứ ba đã được thêm vào:  “Bây giờ tôi sống không phải là tôi sống mà là Đức Kitô sống trong tôi”.  Các Kitô hữu tiên khởi đã cố xác định căn tính của mình với Chúa Giêsu.  Đây là khía cạnh mầu nhiệm trong việc đi theo Đức Giêsu, là hoa trái sự tác động của Chúa Thánh Thần.   

ii)  Làm phép rửa cho họ nhân danh Cha và Con và Thánh Thần:  Ba Ngôi Thiên Chúa là sự khởi đầu, sự kết thúc và đường đi.  Những ai chịu phép rửa nhân danh Chúa Cha, được mặc khải trong Chúa Giêsu, cam kết sống với nhau như anh chị em trong tình huynh đệ.  Và nếu Thiên Chúa là Cha, thì tất cả chúng ta đều là anh chị em.  Những ai chịu phép rửa nhân danh Chúa Con, Chúa Giêsu, cam kết noi gương Đức Giêsu và đi theo Người ngay cả trên thập giá để sống lại với Người.  Và quyền năng mà Chúa Giêsu nhận lãnh từ Chúa Cha là một quyền năng sáng tạo đã chinh phục sự chết.  Những ai chịu phép rửa nhân danh Chúa Thánh Thần, được trao ban bởi Chúa Giêsu trong ngày lễ Ngũ Tuần, cam kết sống trong tình anh em và theo gương Đức Giêsu, đặt mình dưới sự hướng dẫn bởi Chúa Thánh Thần sống động ở giữa cộng đoàn.   

iii)  Giảng dạy họ tuân giữ mọi điều răn của Thầy:  Đối với chúng ta là những Kitô hữu, Chúa Giêsu là Lề Luật Mới của Thiên Chúa, được công bố từ ở trên núi cao.  Đức Giêsu là Đấng được chọn bởi Chúa Cha như một ông Môisen mới, những lời của Người là lề luật cho chúng ta.  “Hãy nghe lời Người”  (Mt 17:15).  Chúa Thánh Thần được Người sai đến sẽ nhắc nhở chúng ta về mọi điều Chúa đã dạy chúng ta (Ga 14:26; 16:13).  Việc tuân giữ Lề Luật mới của tình yêu được quân bình bởi sự hiện diện như món quà tặng của Chúa Giêsu ở chúng ta, cho đến tận thế.

*  Mt 28:20b:  Thầy ở cùng các con mọi ngày, cho đến tận thế:  Khi Môisen được sai đi đến để giải thoát dân chúng khỏi đất Ai Cập, ông đã nhận được một sự cam kết từ Thiên Chúa, lời cam kết duy nhất ban cho sự đoan chắc hoàn toàn:  “Hãy đi, Ta sẽ ở với ngươi!” (Xh 3:12).  Đó cũng là lời đoan chắc được hứa với các ngôn sứ và các người khác được sai đến bởi Thiên Chúa để thực hiện một sứ vụ quan trọng trong kế hoạch của Thiên Chúa (Gr 1:8; Tl 6:16).  Đức Trinh Nữ Maria cũng đã nhận được cùng lời cam kết như thế khi sứ thần nói với Bà:  “Đức Chúa ở cùng Bà” (Lc 1:28).  Con người của Chúa Giêsu là sự biểu hiện sống thực của lời cam kết này, bởi vì tên Người là Emmanuel, Thiên-Chúa-ở-cùng-chúng-ta (Mt 1:23).  Người sẽ ở cùng với các môn đệ của Người, với tất cả chúng ta, cho đến tận thế.  Ở đây chúng ta thấy quyền bính của Chúa Giêsu.  Người kiểm soát lịch sử và thời gian.  Người là Đấng trước hết và là sau cùng (Kh 1:17).  Trước Người, không có gì hiện hữu và sau Người, không có gì tồn tại.  Lời cam kết này nâng đỡ muôn dân, nuôi dưỡng đức tin của họ, duy trì hy vọng và tạo ra tình yêu và ân sủng cho họ.   

c)  Điểm nổi bật Lời của Chúa Giêsu:  Sứ vụ chung của cộng đoàn.

Ông Abraham được gọi là nguồn mạch của mọi sự chúc phúc không những chỉ cho các con cháu dòng dõi ông, mà còn cho tất cả mọi gia tộc trên mặt đất (St 12:3).  Dân tộc bị coi là nô lệ không những chỉ phục hồi được chi tộc của nhà Giacóp, mà còn làm ánh sáng cho muôn dân (Is 49:6; 42:6).  Ngôn sứ Amốt nói rằng Thiên Chúa đã không chỉ giải thoát dân tộc Do thái khỏi đất Ai-cập, mà cũng giải thoát dân Phi-li-tinh khỏi Cáp-tor và dân A-ramai khỏi xứ Kia (Am 9:7).  Lúc ấy, Thiên Chúa chăm sóc và quan tâm đến dân Do thái, cũng như dân Phi-li-tinh và dân A-ramia là những kẻ thù lớn nhất của dân tộc Do Thái!  Tiên tri Êlia đã nghĩ rằng ông là người duy nhất có lòng nhiệt thành với Thiên Chúa (1V 19:10-14), nhưng ông đã được bảo cho biết rằng ngoài ông ra còn có bảy ngàn người khác nữa! (1V 19:18)  Tiên tri Giôna muốn Đấng Gia-Vê chỉ là Thiên Chúa của dân Israel, mà đã phải thú nhận rằng Ngài là Thiên Chúa của tất cả muôn dân, thậm chí của cả dân thành Ninivê, những kẻ thù địch cay đắng của dân Israel (Gn 4:1-11).  Trong Tân Ước, môn đệ Gioan đã muốn Chúa Giêsu chỉ là của riêng nhóm nhỏ, cho riêng cộng đoàn, nhưng Chúa Giêsu đã chỉnh sửa ông và nói rằng:  ai không chống lại chúng ta là ủng hộ chúng ta! (Mc 9:38-40).

Vào cuối  thế kỷ thứ nhất sau Công Nguyên, những khó khăn và bách hại có lẽ đã khiến cho các cộng đoàn Kitô hữu mất đi động lực sứ vụ và sống khép kín, như thể họ là những kẻ duy nhất nhiệt thành với các giá trị Nước Trời.  Nhưng Tin Mừng của thánh Mátthêu, trung thành với truyền thống lâu đời về việc mở ra cho tất cả các dân, nói với các cộng đoàn rằng họ không thể sống cho riêng mình.  Họ không thể tự cho mình độc quyền công việc của Thiên Chúa trên thế gian.  Thiên Chúa không là sở hữu riêng của cộng đoàn; mà đúng hơn cộng đoàn là sở hữu riêng của Thiên Chúa (Xh 19:5).  Ở giữa nhân loại mà công cuộc đấu tranh chống lại bách hại và áp bức, cộng đoàn phải là muối là men (Mt 5:13; 13:33).  Họ phải công bố lớn tiếng khắp cả thế gian, trong muôn dân, Tin Mừng mà Chúa Giêsu đã trao cho chúng ta.  Thiên Chúa đang hiện diện ở giữa chúng ta, với cũng chính Thiên Chúa, trong thời kỳ Lưu Đày khi xưa, đã hứa là sẽ giải thoát cho những ai kêu cầu đến Ngài! (Xh 3:7-12).  Đây là sứ vụ của chúng ta.  Nếu muối này mất đi vị mặn của nó, thì nó còn được dùng vào việc gì nữa?  “Nếu dùng nó để bón ruộng hay trộn phân đều không thích hợp” (Lc 14:35)  

6.  Thánh Vịnh 150

Lời ca tụng của toàn thế giới

Allêluia!

Ca tụng Chúa đi, trong đền thánh Chúa,

Ca tụng Người chốn cao thẳm uy linh,

Ca tụng Chúa vì công trình hùng vĩ,

Ca tụng Người lẫm liệt uy phong.

Ca tụng Chúa đi, rập theo tiếng tù và,

Ca tụng Người, họa tiếng cầm tiếng sắt.

Ca tụng Chúa, bằng vũ điệu trống đưa,

Ca tụng Người, theo cung đàn nhịp sáo.

Ca tụng Chúa đi, với chũm chọe vang rền,

Ca tụng Người cùng thanh la inh ỏi.

Hỡi toàn thể chúng sinh, ca tụng Chúa đi nào!

Allêluia!

7.  Lời Nguyện Kết

Lạy Chúa Giêsu, chúng con xin cảm tạ Chúa về Lời Chúa đã giúp chúng con hiểu rõ hơn ý muốn của Chúa Cha.  Nguyện xin Thần Khí Chúa soi sáng các việc làm của chúng con và ban cho chúng con sức mạnh để thực hành Lời Chúa đã mặc khải cho chúng con.  Nguyện xin cho chúng con, được trở nên giống như Đức Maria, thân mẫu Chúa, không những chỉ lắng nghe mà còn thực hành Lời Chúa.  Chúa là Đấng hằng sống hằng trị cùng với Đức Chúa Cha trong sự hiệp nhất với Chúa Thánh Thần đến muôn thuở muôn đời.  Amen.