Lectio Divina: Thánh Gioan Tẩy Giả bị Trảm Quyết

Mùa Thường Niên                                              

1.  Lời nguyện mở đầu

Lạy Cha chúng con,

Xin Cha giúp cho chúng con đi tìm các giá trị

sẽ mang lại cho chúng con niềm vui mừng lâu dài trong thế gian thay đổi này.

Trong nỗi ước mong của chúng con về những gì Chúa đã hứa,

xin cho chúng con được đồng tâm đồng trí.

Chúng con cầu xin nhờ Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng con, Con Cha,

Đấng hằng sống và hiển trị cùng với Chúa Cha và Chúa Thánh Thần,

Một Thiên Chúa, đến muôn thuở muôn đời.  Amen.

2.  Phúc Âm – Máccô 6:17-29 

Khi ấy, Hêrôđê đã sai đi bắt Gioan và giam ông trong

ngục:  nguyên do tại Hêrôđia, vợ của Philípphê, anh vua, mà vua đã cưới lấy.  Vì Gioan bảo Hêrôđê:  “Nhà vua không được phép chiếm lấy vợ anh mình.”  Phần Hêrôđia, nàng toan mưu và muốn giết ông, nhưng không thể làm gì được, vì Hêrôđê kính nể Gioan, biết ông là người chính trực và thánh thiện, và giữ ông lại.  Nghe ông nói, vua rất phân vân, nhưng lại vui lòng nghe.

Dịp thuận tiện xảy đến vào ngày sinh nhật Hêrôđê, khi vua thết tiệc các quan đại thần trong triều, các sĩ quan và những người vị vọng xứ Galilêa.  Khi con gái nàng Hêrôđia tiến vào nhảy múa, làm đẹp lòng Hêrôđê và các quan khách, thì vua liền nói với thiếu nữ ấy rằng:  “Con muốn gì, cứ xin, trẫm sẽ cho”, và vua thề rằng:  “Con xin bất cứ điều gì, dù là nửa nước, trẫm cũng cho.”

Cô ra hỏi mẹ:  “Con nên xin gì?”  Mẹ cô đáp:  “Xin đầu Gioan Tẩy Giả”.  Cô liền vội vàng trở vào xin vua:  “Con muốn đức vua ban ngay cho con cái đầu Gioan Tẩy Giả đặt trên đĩa.”  Vua buồn lắm, nhưng vì lời thề và vì có các quan khách, nên không muốn làm cho thiếu nữ đó buồn.

Và lập tức, vua sai một thị vệ đi lấy đầu Gioan và đặt trên đĩa.  Viên thị vệ liền đi vào ngục chặt đầu Gioan, và đặt trên đĩa trao cho thiếu nữ, và thiếu nữ đem cho mẹ.  Nghe tin ấy, các môn đệ Gioan đến lấy xác ông và mai táng trong mồ.

3.  Suy Niệm

–  Hôm nay chúng ta tưởng niệm cuộc tử đạo của thánh Gioan Tẩy Giả.  Tin Mừng cho biết ông Gioan Tẩy Giả bị giết như thế nào, không có việc tố tụng pháp lý, trong một bữa tiệc, là nạn nhân của sự thối nát và kiêu ngạo của vua Hêrôđê và triều đình của ông ta.

–  Mc 6:17-20:  Nguyên do ông Gioan bị bỏ tù và bị giết.  Vua Hêrôđê là một viên quan làm việc cho đế chế La Mã, cai quản miền Paléstine kể từ năm 63 trước Công Nguyên.  Hoàng đế Xê-da (Ceasar) trị vì Đế Quốc La-Mã.  Ông ta là người đứng đầu tất cả, trong một chính quyền đương thời mà mọi nguồn lợi tức phải thuộc về Đế Chế và thuộc về hoàng đế.  Mối lo lắng của vua Hêrôđê là sự thăng quan tiến chức và sự an nguy của mình.  Đây là lý do tại sao ông ta đã khống chế bất kỳ một hình thức quấy rối nào.  Ông ta ưa được gọi là ân nhân của dân, nhưng trong thực tế lại là một bạo chúa (xem Lc 22:25).  Ông Flaviút Giôsépphê, một tác giả thời bấy giờ, cho biết rằng lý do mà ông Gioan Tẩy Giả bị bỏ tù vì vua Hêrôđê sợ rằng sẽ có một cuộc tổng nổi dậy hoặc cách mạng.  Việc ông Gioan Tẩy Giả lên tiếng tố cáo chống lại sự suy đồi đạo đức của vua Hêrôđê (Mc 6:18), là giọt nước làm tràn ly, và ông Gioan đã bị tống ngục.

–  Mc 6:21-29:  Âm mưu của kẻ sát nhân.  Ngày sinh nhật và tiệc thết đãi thịnh soạn, với đàn ca nhảy múa và cuộc truy hoan là dịp để sát hại ông Gioan.  Môi trường mà trong đó kẻ có quyền thế trong vương quốc gặp gỡ nhau và trong đó các liên minh được thành hình.  Trong bữa yến tiệc có sự tham gia của “các quan đại thần trong triều, các sĩ quan và những người vị vọng xứ Galilêa”.  Đây là môi trường mà trong đó việc thảm sát ông Gioan Tẩy Giả đã được quyết định.  Ông Gioan, vị ngôn sứ, là một công tố viên sống vạch trần hệ thống nhũng lạm, và đó là lý do mà ông đã bị trừ khử vì tư thù cá nhân.  Tất cả điều này cho thấy sự suy đồi đạo đức của Hêrôđê.  Quá nhiều quyền lực tập trung vào tay một kẻ không có khả năng kiềm chế được bản thân mình.  Trong lúc hào hứng của yến tiệc, của rượu ngon và của thịt béo, Hêrôđê đã trịnh trọng thề hứa với người thiếu nữ, một vũ công.  Một kẻ mê tín dị đoan như ông ta, nhà vua nghĩ rằng ông ta phải giữ lời thề hứa.  Đối với Hêrôđê, mạng sống của người dân không có giá trị gì.  Đây là cách mà Thánh Sử Máccô thuật lại câu chuyện thật sự như nó đã xảy ra và cho các cộng đoàn với nhiệm vụ đưa ra lời kết luận.

–  Hàm ý, bài Tin Mừng hôm nay cho biết rất nhiều dữ liệu về thời Chúa Giêsu đã sống và về con đường mà quyền lực đã được thực thi về phần quyền thế vào thời đó.  Xứ Galilêa, quê hương của Chúa Giêsu, dưới sự cai quản của Hêrôđê Antipát, con của vua Hêrôđê Đệ Nhất, từ năm thứ tư trước Công Nguyên đến năm 39 sau Công Nguyên, 43 năm dài!  Trải qua suốt thời gian Đức Giêsu tại thế, không có thay đổi trong chính phủ tại xứ Galilêa!  Hêrôđê là chúa tể tuyệt đối của tất cả mọi thứ, và đã không đưa ra một báo cáo nào với bất cứ ai, ông ta đã tùy tiện theo ý mình.  Con người ông ta là kẻ kiêu ngạo, kém đạo đức, chuyên chế, không có bất kỳ một sự kiềm chế nào từ phía dân chúng!

–  Hêrôđê kiến tạo một kinh đô mới, gọi là Tibêriađê.  Cố đô Sépphori đã bị phá hủy bởi người La Mã để trả đũa lại việc tổng nổi loạn.  Điều này xảy ra khi Chúa Giêsu được khoảng bảy tuổi.  Tibêriađê, kinh thành mới, đã được khánh thành mười ba năm sau đó, khi Đức Giêsu độ khoảng 20 tuổi.  Kinh đô đã được đặt tên đó để lấy lòng Tibêriút, Hoàng Đế La Mã.  Tibêriađê là nơi xa lạ ở miền Galilêa.  Đó là nơi mà nhà vua, “triều đình”, các bá quan văn võ, các thân hào của miền Galilêa đã sống (Mc 6:21).  Các chủ đất, các binh sĩ, sĩ quan đã sống ở đó và có cả các quan tòa, những kẻ mà nhiều lần đã vô cảm, và thờ ơ (Lc 18:1-4).  Các loại thuế và sưu, và các nông sản của người dân đã bị chuyển tải về đó.  Cũng tại đó, Hêrôđê đã tổ chức các cuộc truy hoan chết chóc của ông ta (Mc 6:21-29).  Sách Tin Mừng không nói về việc Chúa Giêsu đã tiến vào kinh thành.

Trong suốt 43 năm cầm quyền của Hêrôđê, một tầng lớp quan lại, trung thành với đường lối của nhà vua, đã được tạo ra:  các Kinh Sư, các thương gia, chủ đất, những kẻ thu thuế chợ, những người thu thuế, quan quyền, vệ binh, quan tòa, người quảng cáo, các chức sắc địa phương.  Đa số những người này sống tại kinh thành và được hưởng những đặc quyền mà Hêrôđê ban cho, ví dụ như được đặc miễn các thuế má.  Còn những người khác thì sống trong các làng mạc.  Trong mỗi làng hoặc phố thị luôn có một nhóm người thiên về chính quyền.  Một số Kinh Sư và người Biệt Phái bị ràng buộc vào hệ thống và chính trị của nhà vua.  Trong các sách Tin Mừng, các người Biệt Phái xuất hiện chung với những người theo phái Hêrôđê (Mc 3:6; 8:15; 12:13), và điều này cho thấy đang có sự liên minh giữa tôn giáo và các quyền lực dân sự.  Đời sống của dân chúng trong các thôn làng miền Galilêa bị kiểm soát rất chặt chẽ, bởi cả phe chính quyền và lẫn tôn giáo.  Cần phải có thật nhiều can đảm để bắt đầu một điều gì đó mới mẻ, giống như ông Gioan và Chúa Giêsu đã làm!  Điều tương tự đã lôi cuốn người ta vào sự giận dữ của những người có đặc quyền, những kẻ thuộc về giáo quyền cũng như những kẻ thuộc về chính quyền dân sự, tại cấp địa phương cũng như cấp trung ương.

4.  Một vài câu hỏi gợi ý cho việc suy gẫm cá nhân

–  Bạn có biết ai đã chết vì là nạn nhân của sự tham nhũng và thống trị của kẻ mạnh không?  Và tại đây, giữa chúng ta, trong cộng đoàn chúng ta và trong Giáo Hội, có ai là nạn nhân của chế độ chuyên chế hoặc của chế độ quá nhiều quyền lực không?  Bạn hãy cho một ví dụ.

–  Mê tín dị đoan, tham nhũng, hèn nhát đánh dấu việc thực thi quyền lực của vua Hêrôđê.  Bạn hãy so sánh điều này với việc thực thi quyền lực tôn giáo và quyền lực dân sự ngày nay, trong nhiều tầng lớp của cả xã hội lẫn Giáo Hội.

5.  Lời nguyện kết

Con ẩn náu bên Ngài, lạy CHÚA,

xin đừng để con phải tủi nhục bao giờ.

Vì Ngài công chính, xin cứu vớt và giải thoát con,

ghé tai nghe và thương cứu độ.

(Tv 71:1-2)