Lectio Divina: Luca 16:19-31

Thứ Năm Tuần II Mùa Chay  

 1.  Lời nguyện mở đầu

Lạy Chúa là Thiên Chúa chúng con,

Nhiều người trong chúng con, cuộc đời chưa bao giờ được khá giả như thế

Vì vậy chúng con đã trở nên tự mãn và hài lòng, hạnh phúc trong thế giới nhỏ bé của chúng con.

Lạy Chúa, nguyện xin cho tai chúng con vẫn mở ra để lắng nghe Lời Chúa

Xin cho lòng chúng con vẫn hướng về Chúa

Và hướng về anh chị em chúng con.

Xin Chúa đừng để cho chúng con quên Chúa,

Hoặc đặt để niềm tin của chúng con vào chính mình.

Xin hãy làm cho chúng con thao thức vì Chúa,

Chúng con cầu xin nhờ Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng con.

2.  Phúc Âm – Luca 16:19-31

Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng những người Biệt Phái rằng: “Có một nhà phú hộ kia vận toàn gấm vóc, lụa là, ngày ngày yến tiệc linh đình. Lại có một người hành khất tên là Lagiarô, nằm bên cổng nhà ông đó, mình đầy ghẻ chốc, ước được những mụn bánh từ bàn ăn rớt xuống để ăn cho đỡ đói, nhưng không ai thèm cho. Những con chó đến liếm ghẻ chốc của người ấy.

Nhưng xảy ra là người hành khất đó chết và được các thiên thần đem lên nơi lòng Abraham. Còn nhà phú hộ kia cũng chết và được đem chôn. Trong hỏa ngục, phải chịu cực hình, nhà phú hộ ngước mắt lên thì thấy đằng xa có Abraham và Lagiarô trong lòng Ngài, liền cất tiếng kêu la rằng: “Lạy Cha Abraham, xin thương xót tôi và sai Lagiarô nhúng đầu ngón tay vào nước để làm mát lưỡi tôi, vì tôi phải quằn quại trong ngọn lửa này.” Abraham nói lại: “Hỡi con, suốt đời con, con được toàn sự lành, còn Lagiarô gặp toàn sự khốn khổ. Vậy bây giờ Lagiarô được an ủi ở chốn này, còn con thì chịu khốn khổ. Vả chăng, giữa các ngươi và chúng tôi đây đã có sẵn một vực thẳm, khiến những kẻ muốn từ đây qua đó, không thể qua được, cũng như không thể từ đó qua đây được.” Người đó lại nói: “Đã vậy, tôi nài xin cha sai Lagiarô đến nhà cha tôi, vì tôi còn năm người anh em nữa, để ông bảo họ, kẻo họ cũng phải sa vào chốn cực hình này”. Abraham đáp rằng: “Chúng đã có Môisen và các tiên tri, chúng hãy nghe các Ngài”. Người đó thưa: “Không đâu, lạy Cha Abraham! Nhưng nếu có ai trong kẻ chết về với họ, thì ắt họ sẽ hối cải”. Nhưng Abraham bảo người ấy: “Nếu chúng không chịu nghe Môisen và các tiên tri, thì cho dù kẻ chết sống lại đi nữa, chúng cũng chẳng chịu nghe đâu”.

3.  Suy Niệm

– Mỗi khi mà Chúa Giêsu có điều gì quan trọng cần phải thông tri, Người tạo ra một câu chuyện và kể dụ ngôn. Bằng cách này, qua việc suy gẫm về một thực tại vô hình, Người dẫn dắt những ai đang lắng nghe Người khám phá ra lời mời gọi vô hình của Thiên Chúa, Đấng hiện hữu trong đời sống. Dụ ngôn được tạo nên để chúng ta nghĩ và suy gẫm. Vì lý do này, điều quan trọng là phải chú ý, ngay cả đến những chi tiết nhỏ nhặt nhất. Câu chuyện dụ ngôn trong bài Tin Mừng hôm nay có ba nhân vật. Người hành khất tên Lagiarô, nhà phú hộ vô danh và Tổ Phụ Abraham. Trong bài dụ ngôn, ông Abraham đại diện cho tư tưởng của Thiên Chúa. Nhà phú hộ vô danh đại diện cho hệ thống tư tưởng thống trị thời đó. Lagiarô đại diện cho tiếng khóc thầm lặng của những người nghèo khó vào thời của Chúa Giêsu và của tất cả mọi thời đại.

– Lc 16:19-21: Tình cảnh của nhà phú hộ và người hành khất. Hai thái cực của xã hội. Một mặt, sự giàu có thừa thãi; còn mặt khác, một người nghèo không cơm ăn, không quyền lực, mình đầy ghẻ chốc, không ai đoái hoài, ngó ngàng tới anh ta, ngoại trừ những con chó đến liếm ghẻ chốc của người ấy. Vật ngăn cách giữa họ là cánh cổng đóng kín của nhà phú hộ. Về phần nhà phú hộ, không có sự chấp nhận cũng chẳng có lòng thương xót đến tình cảnh của người hành khất ngoài cửa nhà ông ta. Nhưng người hành khất thì có tên và nhà phú hộ thì không có. Có nghĩa là, người hành khất có tên mình được viết vào trong sách hằng sống, mà nhà phú hộ thì không. Tên của người hành khất là Lagiarô. Nó có nghĩa là Thiên Chúa cứu giúp. Và qua người hành khất, Thiên Chúa giúp cho nhà phú hộ có thể có tên trong sách hằng sống. Nhưng nhà phú hộ không chấp nhận việc được giúp đỡ bởi người hành khất, bởi vì cánh cổng nhà ông ta đóng kín. Khởi đầu của bài dụ ngôn này mô tả tình trạng, là một tấm gương trung thực của những gì đã xảy ra trong thời của Chúa Giêsu và thời ông Luca. Nó cũng là tấm gương của mọi việc đang xảy ra hiện nay trên thế giới!

– Lc 16:22: Việc thay đổi mặc khải sự thật ẩn dấu. Người hành khất chết đi và được các thiên thần đem lên nơi lòng tổ phụ Abraham. Nhà phú hộ cũng chết và được đem chôn. Trong bài dụ ngôn, người hành khất chết trước nhà phú hộ. Đây là một lời báo trước cho nhà phú hộ. Cho đến khi người hành khất vẫn còn sống và nằm bên cổng, thì vẫn còn cơ hội cứu rỗi cho nhà phú hộ. Nhưng sau khi người hành khất chết đi, công cụ duy nhất của ơn cứu rỗi cho nhà phú hộ cũng chết theo. Giờ đây, người hành khất được ở trong lòng ông Abraham. Lòng ông Abraham là nguồn mạch của sự sống, từ nơi đó Dân Thiên Chúa được sinh ra. Lagiarô, người hành khất, là một phần tử của Dân Tộc Abraham, từ nơi ấy anh ta bị loại trừ trước đó, khi anh ta nằm bên cổng nhà phú hộ. Nhà phú hộ tin tưởng rằng ông ta là dòng dõi của Abraham thì lại không được tiến về phía vòng tay ôm của ông Abraham! Lời giới thiệu về bài dụ ngôn kết thúc ở đây. Bây giờ ý nghĩa của nó bắt đầu được mặc khải, qua ba lời đối thoại giữa nhà phú hộ và Tổ Phụ Abraham.

– Lc 16:23-26: Lời đối thoại thứ nhất. Trong bài dụ ngôn, Chúa Giêsu mở ra một cánh cửa ở phía bên kia của đời sống, phía bên Thiên Chúa. Đó không phải là một thắc mắc về Thiên Đàng. Đó là một thắc mắc về sự sống mà chỉ có đức tin mới tạo ra được và nhà phú hộ lại không có đức tin nên không thể cảm nhận được. Chỉ dưới ánh sáng của cái chết mà ý thức về sự khống chế bị tan rã và xuất hiện cho ông ta giá trị đích thực của cuộc sống là gì. Về phần Thiên Chúa, không hề có tuyên truyền lừa dối về tư duy, mọi thứ thay đổi. Nhà phú hộ trông thấy người hành khất Lagiarô ở trong lòng Tổ Phụ Abraham và yêu cầu được giúp đỡ trong sự đau khổ của mình. Người phú hộ khám phá ra rằng chỉ có Lagiarô mới có thể là ân nhân của mình. Nhưng, bây giờ thì đã quá muộn! Người phú hộ vô danh trở nên lễ độ, vì ông ta nhận ra ông Abraham và gọi ông, Tổ Phụ Abraham đáp lại và gọi ông ta là con. Trong thực tế ngôn từ này của ông Abraham được gửi đến tất cả những người giàu có còn đang sống. Khi mà họ còn đang sống, họ có thể là con cái của ông Abraham, nếu họ biết mở cửa cho Lagiarô, người hành khất, người duy nhất có thể nhân danh Thiên Chúa mà giúp họ. Ơn cứu rỗi cho người giàu có không ở trong việc Lagiarô có cho ông ta một giọt nước để làm mát lưỡi ông ta hay không, mà đúng hơn là, ông ta, nhà phú hộ, phải mở cửa nhà mình cho người nghèo khó để lấp đầy hố sâu to lớn đang hiện hữu.

– Lc 16:27-29: Lời đối thoại thứ hai. Nhà phú hộ nài nỉ: ““Đã vậy, tôi nài xin cha sai Lagiarô đến nhà cha tôi, vì tôi còn năm người anh em nữa, để ông bảo họ, kẻo họ cũng phải sa vào chốn cực hình này”. Nhà phú hộ không muốn anh em mình sẽ phải đến cùng một chỗ đau khổ. Lagiarô, người hành khất, là người trung gian thực sự duy nhất giữa Thiên Chúa và người giàu có. Ông ta là người duy nhất bởi chỉ vì người nghèo mà người giàu phải trả lại những gì họ có, và do đó, tái thiết lập nền công lý đã bị tổn hại! Nhà phú hộ lo lắng cho các anh em của mình, nhưng không bao giờ quan tâm đến người nghèo! Câu trả lời của ông Abraham thì rõ ràng: “Chúng đã có Môisen và các tiên tri, chúng hãy nghe các Ngài!” Họ có Kinh Thánh! Nhà phú hộ có Kinh Thánh. Ông ta thuộc nằm lòng nó. Nhưng ông ta không bao giờ nhận thức được sự thật rằng Kinh Thánh có điều gì đó liên quan đến người nghèo. Chìa khóa mà nhà phú hộ có để có thể hiểu được Kinh Thánh là người hành khất đang ngồi bên cổng nhà mình!

– Lc 16:30-31:   Lời đối thoại thứ ba. “Không đâu, lạy Cha Abraham! Nhưng nếu có ai trong kẻ chết về với họ, thì ắt họ sẽ hối cải!” Nhà phú hộ nhận ra rằng ông ta đã sai lầm, ông ta đã phạm một lỗi, bởi vì ông ta nói đến ăn năn, một điều gì đó mà ông chưa bao giờ nghe đến trong đời. Ông ta muốn có một phép lạ, một sự sống lại! Nhưng kiểu sống lại này không hề có. Sự sống lại duy nhất là Chúa Giêsu. Đức Giêsu, sống lại từ cõi chết đến với chúng ta trong con người của những người nghèo khó, những kẻ không có quyền làm người, những kẻ không có đất đai, những kẻ không có thức ăn, những kẻ không có nhà ở, những kẻ không có sức khỏe. Trong câu trả lời cuối cùng, ông Abraham đã minh bạch và quả quyết, mạnh mẽ: “Nếu chúng không chịu nghe Môisen và các tiên tri, thì cho dù kẻ chết sống lại đi nữa, chúng cũng chẳng chịu nghe đâu!” Cuộc đối thoại kết thúc theo cách này! Đến đây chấm dứt bài dụ ngôn!

– Chìa khóa để hiểu được ý nghĩa của Kinh Thánh là người hành khất Lagiarô, đang ngồi trước cổng nhà! Thiên Chúa tự giới thiệu mình trong con người của kẻ nghèo khó, ngồi tại cửa nhà chúng ta, để giúp chúng ta lấp đầy hố sâu to lớn mà người giàu có đã tạo ra. Lagiarô cũng là Chúa Giêsu, kẻ nghèo khó và là Đấng Cứu Thế tôi tớ, Đấng đã không được chấp nhận, nhưng Đấng mà cái chết đã hoàn toàn thay đổi mọi thứ từ gốc rễ. Và mọi việc thay đổi trong ánh sáng của cái chết của người nghèo khó. Thậm chí nếu nhà phú hộ nghĩ rằng ông ta có tôn giáo và đức tin, trong thực tế, thì ông ta đã không ở cùng với Thiên Chúa, vì ông đã không mở cửa cho người nghèo khó, như ông Giakêu đã làm (Lc 19:1-10).

4.  Một vài câu hỏi gợi ý cho việc suy gẫm cá nhân

– Tôi cư xử với người nghèo khó ra sao? Họ có tên gọi cho chúng ta không? Trong thái độ mà tôi có trước mặt họ, tôi đã cư xử giống như Lagiarô hay giống như là nhà phú hộ?

– Khi người nghèo khó tiếp cận với chúng ta, họ có cảm nhận được có cái gì đó khác thường không? Họ có cảm nhận được Tin Mừng không? Và tôi, tôi có xu hướng thiên về bên nào, hướng về phép lạ hay hướng về Lời Chúa?

5.  Lời nguyện kết

Phúc thay người chẳng nghe theo lời bọn ác nhân,

Chẳng bước vào đường quân tội lỗi,

Không nhập bọn với phường ngạo mạn kiêu căng,

Nhưng vui thú với lề luật CHÚA,

Nhẩm đi nhẩm lại suốt đêm ngày.

(Tv 1:1-2)